Drugs: een handleiding
Aan de hand van zes essentiële vragen (wat, hoeveel, wie, waarom, waar en wanneer), gebaseerd op het model van de 3 M'en (Middel, Mens, Milieu), proberen we, op basis van eigen ervaringen en wetenschappelijk onderzoek* bij ervaren gebruikers, adviezen rond verantwoord druggebruik te formuleren.
Net als bij duiken, valschermspringen of elastiekspringen, bieden deze regels géén absolute garantie, maar beperken ze wel de risico's. Op zich zijn deze regels niet ingewikkeld. Wat ze moeilijk maakt is de consequente toepassing ervan. De verleiding om je te laten gaan, gluurt immers om elke hoek. En wie durft er beweren zichzelf altijd onder controle te hebben?
Deze regels gelden niet alleen voor illegale drugs. Probeer ze dus ook eens toe te passen op koffie, alcohol, sigaretten... of op je TV, game of smartphone gebruik! Daarbij mogen we nooit uit het oog verliezen dat drugs gevaarlijk speelgoed zijn en dat de veiligste manier om met drugs om te gaan, erin bestaat om eraf te blijven.
WAAROM?
- Maak vooraf je bedoeling duidelijk. Waarom wil je gebruiken? Om je lekker met vrienden te ontspannen, om verveling, negatieve gevoelens, problemen of conflicten te ontvluchten. Weet dat een negatieve motivatie sneller tot verslaving leidt.
- Misschien vind je het wel moeilijk om neen te zeggen als vrienden je iets aanbieden? Probeer eerlijk te zijn voor jezelf. Als je gebruikt om je problemen aan te pakken, is de kans groot dat je er op de duur afhankelijk van wordt.
- In niet-westerse culturen worden drugs meestal in een rituele context gebruikt. Ook in onze cultuur is het gebruikelijk om te klinken en elkaar gezondheid toe te wensen vooraleer we een glas alcohol drinken. Waarom zou je, vooraleer je bijvoorbeeld een trekje neemt van joint, geen klein ritueel gebruiken om niet te vergeten waarom je eigenlijk smoort?
WIE?
- Ken jezelf! Dat is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan. Als je bijvoorbeeld eerder onzeker bent, heb je veel meer kans om afhankelijk te worden van drugs die je een zelfzeker gevoel geven.
- Als je emotioneel niet erg stabiel bent, is het beter om geen drugs te gebruiken omdat drugs je nog meer uit je evenwicht kunnen brengen.
- Hoe jonger je bent, hoe kwetsbaarder je bent en hoe meer kans je hebt dat het vroeg of laat fout afloopt.
- Mensen met hart- of vaatziekten, een verzwakte lever of nieren, suikerziekte of met een geschiedenis van psychische problemen hebben er alle belang bij zich te onthouden.
- Kies de mensen met wie je gebruikt zorgvuldig uit. Beter met vrienden dan met onbekenden of helemaal alleen.
- Praat met elkaar over je ervaringen. Zowel over de goede als over de slechte.
WAT?
- Weet wat je gebruikt! Met chemische drugs is dat natuurlijk bijna onmogelijk. Je kan immers nooit zeker weten wat er bijvoorbeeld in een pil zit of hoe zuiver een poeder is. Het blijft altijd een beetje Russische roulette.
- Ook de sterkte van "natuurlijke" drugs (bijv. wiet, paddo's,...) kan sterk verschillen. Vooral de verhouding THC versus CBD is zeer belangrijk. Een te hoge dosis THC kan in sommige gevallen psychische problemen veroorzaken.
- Gebruik niet om het even wat en probeer op zijn minst de herkomst van je stuff te achterhalen.
- Combineer geen drugs! Waarom zou je ook? Alcohol en cannabis bijvoorbeeld werken elkaar immers tegen. Vooral combinaties met geneesmiddelen en alcohol kunnen tot onaangename effecten leiden.
- Ook een joint is een combinatie van twee drugs. Het is niet aangeraden om tabak te vermengen met cannabis. Cannabis verdampen (vapen) is minder schadelijk dan het te roken, aangezien er zo minder giftige stoffen vrij komen (o.a. teer).
- Als je partydrugs neemt op een feestje, drink dan zeker voldoende water tussendoor en ga regelmatig uitrusten, zo voorkom je dat je oververhit en de avond op de spoedafdeling doorbrengt.
HOEVEEL?
- Wil je experimenteren met drugs? Bepaal dan vooraf je grens. Voor je het goed en wel beseft, gebruik je meer dan je eigenlijk van plan was.
- Kies steeds een voorzichtige dosis. Neem bijvoorbeeld eerst een half pilletje en wacht dan een half uurtje om te werking te voelen. Hoe meer, hoe gevaarlijker. Dat is duidelijk. Maar ook één foute dosis kan je al serieus in de problemen brengen. Bij illegale drugs weet je immers nooit wat je binnen krijgt.
- Als je met een grote regelmaat drugs gebruikt, zal de kans op afhankelijkheid of verslaving ongetwijfeld toenemen.
WAAR?
- Een ideale plaats om drugs te gebruiken, is een rustige, vertrouwde omgeving. In de natuur of thuis. In onze cultuur hebben we speciale gelegenheden waar mensen bijeenkomen om legale drugs te gebruiken: cafés.
- Er is een tijd om plezier te maken en een tijd om te werken. Wie beide probeert te combineren, riskeert vroeg of laat in de problemen te komen. Wie géén drugs op school of op het werk gebruikt, zal minder snel geconfronteerd worden met de negatieve gevolgen van zijn/haar gebruik.
- Aangezien alle drugs je bewustzijn op één of andere manier beïnvloeden, kunnen drugs in het verkeer écht niet. Misschien rijd je stoned wel een stuk rustiger dan wanneer je onder invloed bent van alcohol, toch reageer je een pak trager dan wanneer je nuchter bent. Met alle gevolgen van dien. Het zal je maar overkomen dat er net dan een onnozelaar tegen jou aanrijdt. Omdat je onder invloed bent van drugs, riskeer je heel wat financiële en juridische problemen.
WANNEER?
- Gebruik alleen als je je fysisch en psychisch O.K. voelt. Nooit als je zwanger bent of als je borstvoeding geeft.
- Kies het juiste moment om te gebruiken. Het is een groot verschil of je op een avond of in het weekend gebruikt, dan wel of je 's ochtends voor school of tijdens een pauze op het werk gebruikt. Dit geldt uiteraard niet alleen voor illegale drugs, maar evenzeer voor alcohol.
- Het is niet omdat er drugs rondgaan dat je persé op dat moment moet gebruiken. Gebruik alleen als jij er echt zin in hebt. Niet omdat er iemand voor jou bijvoorbeeld de zoveelste pint heeft besteld.
- Als je niet kan weerstaan wanneer bepaalde drugs in de buurt zijn, dan wordt het tijd om ermee te stoppen. Het is belangrijk dat jij baas blijft over je gebruik, anders kom je op een gevaarlijke roetsjbaan terecht.
- Maak er geen gewoonte van. Als je elke dag gebruikt, dan groeit de kans om afhankelijk te geraken. Indien je bijvoorbeeld elke avond een slaapmutsje drinkt of een joint smoort om je te ontspannen, dan zou je misschien kunnen uitkijken naar een andere manier om je te ontspannen (bijv. sporten of ontspanningsoefeningen). Beter nog is de oorzaak van de spanningen te zoeken en die aan te pakken.
- Om te weten te komen of je nu al dan niet afhankelijk bent aan één of andere (il)legale drug, volstaat deze eenvoudige drugtest. Als je elke dag gebruikt, stop dan een paar dagen volledig en ga na hoe je je voelt. Hetzelfde geldt voor mensen die elk weekend gebruiken. Ga eens een paar weekends uit zonder en zie of je je nog kan amuseren.
- Laat drugs je leven niet bepalen. Hoe meer tijd en geld je voor je gebruik moet uittrekken, hoe gevaarlijker het wordt.
* Prof. DECORTE, Cannabis in Vlaanderen, Acco, 2003 en The taming of cocaine, VUB Press, 2000.